ฟ้าทะลายโจร ( Kariyat ) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Andrographis paniculata ( Burm.f.) Wall ex Nees เป็นไม้ล้มลุกที่จัดอยู่ในวงศ์เดียวกันกับเหงือกปลาหมอ ( ACANTHACEAE ) มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศศรีลังกา อินเดีย และสามารถพบได้ในแถบประเทศไทย ลาว จีน กัมพูชา เวียดนาม ในแถบหมู่เกาะทะเลแคริบเบียน ฯลฯ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของฟ้าทะลายโจรสมุนไพรใกล้ตัว
ลำต้น ฟ้าทะลายโจรเป็นพืชล้มลุกที่มีขนาดลำต้นไม่ใหญ่มากนัก เมื่อโตเต็มวัยสามารถสูงได้ราวๆ 30-70 เซนติเมตร ลำต้นมีสีเขียว ลักษณะตั้งตรงมีกิ่งก้านสาขาแตกออกมากมาย เมื่อปลูกรวมกันจำนวนมากจะมีลักษณะเป็นพุ่มหนาทึบ
ใบ ส่วนใบมีสีเขียว รูปทรงเรียวปลายแหลม ผิวใบเรียบ ขอบใบเรียบไม่มีหยัก
ดอก มักออกดอกบริเวณปลายกิ่งโดยจะออกรวมกันเป็นช่อ มีดอกขนาดเล็กสีขาวตรงกลางมีสีม่วงปนมาเล็กน้อย โคนดอกติดกัน ช่วงปลายดอกจะแยกออกเป็นกลีบ 5 กลีบ ไม่มีกลิ่น
ผล มีลักษณะเป็นรูปทรงเรียวแหลมขนาดเล็ก เมื่อยังเป็นผลอ่อนจะมีสีเขียว ต่อมาเมื่อเป็นผลแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและจะแยกออกจากกันเมื่อแก่จัด ซึ่งด้านในจะบรรจุเมล็ดพันธุ์ของฟ้าทะลายโจรเอาไว้เป็นจำนวนมาก สามารถนำเมล็ดพันธุ์ส่วนนี้ไปเพาะเป็นต้นอ่อนเพื่อขยายพันธุ์ต่อไปได้
วิธีดูแลต้นฟ้าทะลายโจรให้เจริญงอกงาม
ดิน เป็นสมุนไพรที่เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนซุยหรือดินที่มีอินทรีย์วัตถุมากกว่า 3.5 % ขึ้นไป มีคุณสมบัติระบายน้ำได้ดี ควรหลีกเลี่ยงดินเหนียวและดินทราย
น้ำ ควรมีการรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย 1-2 วัน ต่อครั้ง เนื่องจากฟ้าทะลายโจรเป็นพืชที่ต้องการน้ำในปริมาณที่เพียงพอตลอดทั้งปีจึงจะสามารถให้ผลผลิตได้อย่างเต็มที่ แต่ต้องระวังการรดน้ำที่มากเกินไปอาจเกิดน้ำท่วมขังและเกิดการเน่าตายได้
แสงแดด ชื่นชอบบริเวณที่มีแสงแดดส่องถึงรำไร หากจำเป็นต้องปลูกไว้ในที่กลางแจ้งที่มีแสงแดดแรง ควรปลูกไว้ใต้ต้นไม้ที่สามารถกำบังแสงได้ 50 % ขึ้นไป หรือหากไม่สามารเลี่ยงแสงแดดได้ควรมีการให้น้ำมากเป็นพิเศษ
ปุ๋ย ช่วงแรกในการปลูกแนะนำให้ใช้ปุ๋ยอินทรีย์หว่านกระจายในปริมาณที่พอเหมาะ ไม่ควรใส่มากจนเกินไปเพราะในช่วงแรกพืชยังมีความเปราะบางอยู่มาก หลังจากการปลูกครบ 15 วันแล้วให้ทำการใส่ปุ๋ยอีก 1 ครั้ง ซึ่งปริมาณที่เหมาะสมคือ 125 กรัม ต่อต้น
การขยายพันธุ์ นิยมใช้การเพาะเมล็ดลงแปลงเพาะก่อน เมื่องอกเป็นต้นกล้าอ่อนแล้วจึงมีการย้ายต้นกล้างไปลงแปลงปลูกอื่นๆต่อไป
ศัตรูพืช ที่มีให้พบบ้างก็อาจจะเป็นจำพวกหอยทาก วัชพืช และโรคโคนเน่าซึ่งเมื่อพบควรรีบถอนทำลายทิ้งทันที
นานาสารพัดสรรพคุณของฟ้าทะลายโจร
ฟ้าทะลายโจรเป็นสมุนไพรที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่สมัยโบราณและได้รับความนิยมมากยิ่งขึ้นในปัจจุบัน ตามตำรับยาโบราณจัดว่าฟ้าทะลายโจรสมุนไพรรสขมที่จัดอยู่ในกลุ่มยาที่มีฤทธิ์เย็น โดยสรรพคุณของฟ้าทะลายโจรจะมีอะไรบ้างนั้นเรามาดูกันค่ะ
- ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกาย ช่วยปรับสมดุลในร่างกาย ช่วยระบบย่อยอาหาร และช่วยให้เจริญอาหาร
- ช่วยแก้อาการหวัด เป็นไข้ ไอ เจ็บคอ คัดจมูก และการฆ่าเชื้อในจมูก รวมไปถึงการรักษาอาการไข้ไทรอยด์ด้วย
- พบว่ามีฤทธิ์สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตและการกระจายตัวของเซลล์มะเร็ง
- ช่วยรักษาโรคเบาหวานและช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้
- ช่วยลดการบีบเกร็งของมดลูก
- ช่วยการสร้างน้ำดีในตับและใช้รักษาโรคตับได้
- นำไปใช้รักษาอาการแผลเป็นหนองอักเสบ รักษาฝีต่างๆ รวมถึงสามารถยับยั้งแบคทีเรียสาเหตุการเกิดหนองได้
- พบว่าฟ้าทะลายโจรสามารถช่วยรักษาและป้องกันโรคติดเชื้อเฉียบพลันในระบบทางเดินหายใจได้ ( Acute Respirotory Tract Infection )