ก้ามปูหลุดด่าง ( Inch Plant , Wandering Jew ) หรือ พระยาลิดตีนปู , ปีกแมลงสาบ มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Tradescantia Zebrina Bosse เป็นไม้ล้มลุกที่ถูกจัดอยู่ในวงศ์เดียวกันกับผักปลาบ ( COMMELINACEAE ) พบว่าก้ามปูหลุดด่างเป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองของประเทศเม็กซิโก และได้มีการขยายพันธุ์ไปในหลายพื้นที่ทั่วโลกรวมถึงในประเทศไทยด้วย นิยมนำมาปลูกเพื่อเป็นไม้ประดับเพิ่มความสวยงามให้กับอาคาร บ้านเรือน และสถานที่ต่างๆ เราจะเห็นได้ว่าในปัจจุบันนี้ต้นก้ามปูหลุดได้มีสายพันธุ์ด่างให้บรรดาคนรักต้นไม้ได้ชื่นชมกันแล้ว โดยจะมีทั้งสายพันธุ์ที่มีลวดลายด่างขาว ด่างชมพู ด่างม่วง ฯลฯ ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็จะมีความด่างหลากสีสันแตกต่างกันออกไป เรียกได้ว่าใครชอบแบบไหนก็สามารถเลือกซื้อไปปลูกได้ตามชอบใจกันเลยทีเดียว
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นก้ามปูหลุดด่าง
ลำต้น มีลักษณะเป็นเป็นข้อปล้องอวบสีเขียวแซมสีม่วง โดยจะเลื้อยทอดตัวไปตามพื้นดินสามารถนำไปปลูกเป็นไม้คลุมดินได้ดี เมื่อโตเต็มที่จะชูยอดตั้งขึ้นซึ่งมีความสูงได้ประมาณ 10-30 เซนติเมตร
ใบ เป็นรูปไข่ช่วงปลายเรียวแหลม ขอบใบเรียบ ออกเรียงสลับกัน ใบด้านบนมีสีเขียวสลับกับสีเทา ท้องใบมีสีม่วงอมแดง ไม่มีก้านใบ
ดอก มักจะออกดอกเป็นช่อกระจุกอยู่บริเวณปลายยอด มีใบประดับสองใบคอยประกบหุ้มอยู่ข้างช่อดอก ดอกมีสีขาวอมชมพูอ่อนๆ มีก้านดอกสั้น
ผล มีลักษณะเรียวยาว ด้านในประกอบด้วยเมล็ดขนาดเล็ก 2-3 เมล็ด
วิธีปลูกก้ามปูด่างหลุดด่างให้เจริญงอกงามออกดอกสวย
ก้ามปูหลุดด่างนิยมขยายพันธุ์โดยการปักชำ ซึ่งวิธีปลูกก้ามปูด่างหลุดด่างสามารถทำได้ดังนี้
ดิน – ผู้ปลูกจะต้องมีการเตรียมดินที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของก้ามปูหลุดด่างเสียก่อน และดินที่เหมาะแก่การปลูกก็คือ ดินร่วนหรือดินร่วนปนทราย จากนั้นนำต้นพันธุ์ก้ามปูหลุดด่างที่เตรียมไว้ลงปลูกในดินที่เตรียมเอาไว้ สามารถปลูกได้ทั้งในกระถางและปลูกแบบลงแปลงดิน
แสงแดด – การเลือกตำแหน่งการปลูกหรือการจัดวางกระถางเพื่อรับแสงแดดก็เป็นอีกหนึ่งวิธีปลูกก้ามปูด่างหลุดด่างที่สำคัญ โดยธรรมชาติของก้ามปูหลุดด่างจะเป็นพืชที่ชอบแสงแดดจัด จึงควรปลูกไว้ในบริเวณที่สามารถรับแสงแดดได้อย่างเต็มที่ตลอดวัน การนำไปปลูกในที่อับแสงหรือแสงแดดส่องถึงได้น้อยอาจส่งผลให้ก้ามปูหลุดด่างเจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่เนื่องจากมีการสังเคราะห์แสงได้น้อย
น้ำ – หลังจากที่ได้นำต้นพันธุ์ก้ามปูหลุดด่างลงปลูกในดินแล้ว ควรมีการรดน้ำให้ความชุ่มชื้นอีกหนึ่งรอบ โดยควรรดน้ำในปริมาณที่พอเหมาะ ระวังการรดน้ำที่มากจนเกินไปและไม่ควรปล่อยให้มีน้ำท่วมขังเพราะอาจจะทำให้เกิดอาการรากเน่าตายได้ ดังนั้นการให้น้ำจึงควรให้ในปริมาณน้อยแต่ให้อย่างสม่ำเสมอ เช่น ควรรดน้ำในปริมาณน้อยวันละ1 ครั้งในช่วงเช้า
ปุ๋ย – เมื่อได้มีการนำก้ามปูหลุดด่างปลูกลงดินและรดน้ำอย่างสม่ำเสมอแล้ว วิธีปลูกก้ามปูด่างหลุดด่างที่จะขาดไปไม่ได้อีกอย่างหนึ่งก็คือ การให้ปุ๋ยบำรุง ผู้ปลูกสามารถให้ปุ๋ยบำรุงได้ปีละ 2 ครั้ง สามารถใช้ได้ทั้งปุ๋ยหมักและปุ๋ยคอก หรืออาจมีการให้ปุ๋ยหลังจากมีการตัดแต่งกิ่งทุกครั้งก็ได้
นอกจากจะใช้ปลูกเป็นไม้ประดับเพื่อความสวยงามแล้ว ก้ามปูหลุดด่างยังมีสรรพคุณทางยาใช้รักษาโรคต่างๆได้ด้วย เช่น ใช้ถอนพิษไข้ แก้อาการเจ็บคอ แก้อาการไตอักเสบ รักษานิ่วในทางเดินปัสสาวะ แก้อาการตกขาวในสตรี ฯลฯ สำหรับใครที่สนใจอยากปลูกก้ามปูหลุดด่างก็สามารถซื้อหามาปลูกได้ไม่ยาก เนื่องจากมีจำหน่ายอยู่ตามร้านขายพันธุ์ไม้ทั่วไปในราคาเพียงหลักสิบเท่านั้น แต่ผู้ปลูกจะต้องศึกษาวิธีปลูกก้ามปูด่างหลุดด่างให้เข้าใจเสียก่อนเพื่อให้สามารถปลูกและดูแลต้นก้ามปูหลุดด่างได้อย่างถูกต้องค่ะ